De spiritualiteit van een organisatie kan je omschrijven als: het vormgeven van wat zij ten diepste is en werken aan dat wat zij wil zijn. Wat helpt jou om een organisatie zo vorm te geven dat jij en de organisatie tot zijn recht komen? Het gaat bijvoorbeeld over het leidend principe: is dat stilte of ontmoeting? Lees hier vier tips, speciaal voor mensen die werken in kloosters en congregraties.

Er is een aantal basisprincipes om een gemeenschap/organisatie goed te laten functioneren:

·         - Dat iedereen het recht heeft om erbij te horen. Iedereen heeft een eigen plek en iedereen wordt gerespecteerd en gezien vanwege de unieke bijdrage. Dus de priorin en de zuster, de beleidsmedewerker en de klusjesman worden allemaal gewaardeerd en er wordt gezien wat ieder op z’n eigen manier bijdraagt.

·          - Dat er een balans is tussen geven en nemen. Ieder geeft in z’n werk iets aan de organisatie (kennis, ervaring, inzet) en krijgt daar iets voor terug (beloning, respect, waardering). Er is een evenwicht tussen geven en nemen. Betaalde krachten krijgen een andere beloning dan bewoners van een kloostergemeenschap en geven iets anders terug. Dat maakt hun positie anders.

·         - Dat iedereen de goede plek binnen het systeem inneemt. Er is helderheid over ieders taak en positie in de hiërarchie, zodat iedereen z’n werk goed kan doen. Bij de benedictijnen komt dit naar voren in de manier waarop ze aan tafel zitten: volgens de anciënniteit van intrede in het klooster. Daarnaast zijn er hiërarchische posities: abt, voorzitter van bestuur, etcetera. Heb jij een goede plek in het systeem? Van wie krijg jij erkenning in de organisatie, is dat van individuen of is dat van het orgaan dat je aangenomen heeft? Wie is je opdrachtgever en aan wie leg je verantwoording af? 

            -  Dat het duidelijk is wat het leidende principe is. Wat is het belangrijkste in een organisatie? Bij een academisch ziekenhuis gaat dat bijvoorbeeld om de vraag of wetenschap belangrijker is dan zorg. In religieuze organisaties kan het de vraag zijn of stilte belangrijker is dan ontmoeting. Ik heb eens gehoord dat een broeder in een klooster niet wilde dat de schoonmaakster in gesprek ging met bezoekers, want volgens hem was stilte het belangrijkste voor zingeving. Terwijl voor anderen juist door de ontmoeting de zingeving een plek krijgt.

Als leek heb je een unieke positie in een kloostergemeenschap. Je bent in de minderheid, je hebt je niet verbonden voor het leven maar de tijd dat je contract duurt, en dat contract kan je opzeggen. Je bent, anders dan de broeders en zusters, gevraagd omdat jij specifieke kwaliteiten bezit en ze je daarvoor willen betalen. Naar mijn idee vraagt dat een balans tussen terughoudendheid en vooruitstrevendheid.
Terughoudendheid: je hebt een andere positie in de gemeenschap dan de broeders/zusters, je bent te gast. Vooruitstrevendheid: jij bent aangenomen om een bepaalde rol te vervullen waar ze jou voor betalen. Jij hebt iets unieks. In deze unieke positie is het zoeken naar evenwicht: tussen binnen en buiten, tussen samen en alleen, tussen jouw spiritualiteit en die van de organisatie. 

Dit is een stuk uit de lezing van Anne Stael op 10 maart 2016 aan beleidsmedewerkers in kloosters en congregraties. Georganiseerd door de KNR. Lees de tekst van de lezing spiritualiteit en werk.
Wil je advies voor jouw organsatie? Mail naar info@zienwatonzichtbaaris.nl of bel 06 46200281